Nie zdrowe przekąski - Chipsy!

Chipsy - popularna przekąska w postaci cienkich, osuszonych plastrów ziemniaków (najczęściej) lub innych warzyw, zazwyczaj obsmażonych w głębokim, gorącym tłuszczu. Ze względu na wysoką wartość energetyczną chipsów, do ich produkcji stosowane są również zamienniki tłuszczu oraz nowoczesne technologie produkcji, takie jak na przykład gotowanie z zastosowaniem mikrofal, a następnie spryskiwanie niewielką ilością oleju (bez zanurzenia w tłuszczu). Poszczególne smaki uzyskuje się dzięki doborowi przypraw i aromatów, rzadziej ziół. 

Czy na paczce chipsów, tak jak na paczce papierosów, powinno znaleźć się ostrzeżenie przed szkodliwym wpływem na zdrowie? Tak przynajmniej proponują naukowcy. Twierdzą, że smażone w głębokim tłuszczu przemysłowym i posypywane ogromnymi ilościami soli przekąski sieją prawdziwe spustoszenie w naszym organizmie. 

Michael Moss, autor niedawno wydanej w Wielkiej Brytanii książki „Sól, cukier, tłuszcz: jak giganci spożywczy nas uzależniają” dowodzi, że dzięki dekadom badań prowadzonych na zlecenie dużych koncernów, chipsy z kuszących przekąsek przekształciły się w inteligentne bomby precyzyjnie atakujące ośrodek głodu w naszym mózgu. Jedzenie ich porównuje do przyjemności, którą daje kęs lepkiego, kleistego sera. Musimy jednak uważać, bo chrupanie codziennie jednej paczki równa się wypiciu pięciu litrów oleju kuchennego w ciągu roku! 

Dlaczego tak bardzo lubimy te przekąski? Kiedy zaczynamy jeść chipsy, od razu "atakuje" nas sól - następuje tzw. eksplozja smaku. Do tego dochodzi jeszcze spora ilość tłuszczu. A zgodnie z nowymi badaniami obszary mózgu, które interpretują nasz zmysł smaku, mogą również odbierać wyobrażenie tekstury, czyli odczuwać  m.in. tłusty smak (nerw trójdzielny wysyła tę informację do odpowiedniego ośrodka). Im lepsza tekstura, tym większa ochota na przekąskę. Nie można zapominać o cukrze, który naturalnie występuje w skrobi ziemniaczanej i wraz z solą i tłuszczem tworzy trio najbardziej pożądanych smaków.

Tajną bronią chipsów jest także ich chrupkość. Badania wykazały, że im więcej hałasu przy jedzeniu, tym lepiej. Odkryto nawet, że uwielbiamy te chipsy, które przełamują się, gdy nacisk wynosi 279 gramów na centymetr kwadratowy! Kolejną sztuczką stosowaną przez producentów jest umieszczanie napisu „gourmet”.  Etykieta „dla smakoszy” powoduje, że zazwyczaj nie zaprzątamy sobie głowy szkodliwymi substancjami zawartymi w chipsach. 

Ziemniaki to podstawowy składnik chipsów. Jednak nie wszystkie chipsy powstają prosto z kartofli. Niektóre są produkowane z masy ziemniaczanej, czyli rozdrobnionych, zamienionych w papkę ziemniaków, które następnie formuje się w płatki przypominające plasterki ziemniaka. W gruncie rzeczy jest to najzdrowszy składnik tego przysmaku. To nie ziemniaków obawiaj się w chipsach.

Skład Chipsów:

Olej 

Tłuszcz z oleju stanowi około 35 % zawartości paczki chipsów. To dlatego zawsze trzeba wytrzeć w coś ręce po zjedzeniu. Jednak to właśnie to sprawia, że chipsy mają opinię śmieciowego jedzenia, a mamy niechętnie kupują je dzieciom. Jeśli rzucisz okiem na skład chipsów, znajdziesz tam zazwyczaj ziemniaki, sól i olej, przy czym olej to ten najtańszy smażalniczy, najczęściej palmowy, zwykle utwardzony, ponieważ proces utwardzania sprawia, że chipsy smażone w takim oleju są bardziej chrupiące i można je przechowywać dłużej, co z punktu widzenia producenta jest ogromną zaletą.

Proces utwardzenia powoduje jednak, że zmieniają się właściwości tłuszczu. Podnoszą poziom złego i obniżają dobrego cholesterolu, co z kolei poważnie zwiększa ryzyko chorób serca, cukrzycy i może prowadzić do osłabienia systemu odpornościowego. Powodują też nowotwory. 

Sól 

O tym, że tak bardzo lubimy chipsy, decyduje głównie ich słony smak. Niestety, nadmiar soli jest niedobry, głównie ze względu na to, że podnosi ciśnienie krwi. 

Akrylamid 

Prawdopodobnie największym zagrożeniem ze strony niewinnie wyglądających chipsów jest substancja, która powstaje podczas długotrwałego smażenia - akrylamid. Zaliczany jest on do substancji, które prawdopodobnie mogą wywołać raka u ludzi. Jednym z największych dostawców akrylamidu do organizmu człowieka są właśnie chipsy i frytki. 

Zawartość paczki -powietrze. 

Większą część opakowania chipsów zajmuje powietrze, ale niekoniecznie oznacza to, że ktoś chce nas oszukać. Taka forma pakowania zabezpiecza kruche chipsy przed zgnieceniem i pokruszeniem podczas transportu. A że opakowanie na półce wygląda, jakby było w nim więcej towaru? Jedyne rozwiązanie - patrz na wagę. 

Aromaty

Należy przyjąć zasadę, że im krótsza lista składników, tym lepiej. Porównajmy skład chipsów naturalnych, solonych i np. o smaku boczku. Żeby uzyskać takie smaki, producenci muszą nieźle namieszać różna składniki. Wśród naturalnych są trzy: ziemniaki, olej, sól. Czyli kwintesencja chipsów. Jeśli mamy ochotę na coś o smaku boczku - zjedzmy boczek! 

Glutaminian sodu 

Producenci starają się poprawić smak wszystkiego, dodając ten najpopularniejszy obecnie element smakowy. Na opakowaniu jest on oznaczony numerem E621. 

Kalorie 

100 g chipsów może zawierać nawet 600 kcal, czyli niemal dwa razy więcej niż 100 g kotleta schabowego. Chipsy znajdują się na czele listy pojedynczych produktów odpowiedzialnych za nadwagę.

Chipsy główną przyczyną otyłości !

Musimy jednak pamiętać, że potężna dawka soli, cukru i tłuszczu negatywnie odbija się na naszym zdrowiu. Jedzenie chipsów zwiększa ryzyko otyłości, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2 i choroby wieńcowej. Dr Dariush Mozaffarian, kardiolog z Harvard Medical School twierdzi, że to wręcz główna przyczyna epidemii otyłości w Stanach Zjednoczonych. Ziemniaki, według niego, wcale nie są niewinną przekąską, a chipsy to ich najgorsza postać. Wysoki poziom skrobi i rafinowanych węglowodanów zaburza poziom insuliny i glukozy we krwi. A to prowadzi do zmniejszenia uczucia sytości, a tym samym do zwiększonego apetytu w ciągu dnia. Dr Mozaffarian pozwala sobie jedynie na jedną lub dwie małe porcje chipsów w miesiącu.

Zdrowe Przekąski

Migdały

Migdały są bogatym źródłem substancji odżywczych. Zawierają:

Dzięki unikalnej kompozycji migdały korzystnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy, obniżają poziom cholesterolu, zwalczają wolne rodniki oraz zapobiegają tyciu. Migdały chronią również przed cukrzycą. Zawartość błonnika oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) w migdałach reguluje poziom glikemii we krwi, poprzez obniżenie wchłaniania glukozy w jelitach. 

Suszony Banan

Suszone banany mają trzy razy więcej magnezu i potasu niż świeże. Zapobiegają skurczom mięśni i obniżają ciśnienie. Pomagają zwalczać bakterię odpowiedzialną za powstawanie wrzodów żołądka i sprzyjają ich gojeniu. Dzięki witaminom z grupy B i tryptofanowi (aminokwas występujący w naturalnych produktach spożywczych) doskonale poprawiają nastrój.

Prażone pestki Słonecznika

Ziarna słonecznika świetnie działają na ogólny wygląd włosów, skóry i paznokci, a także ułatwiają koncentrację i stanowią cenne źródło błonnika. Do tego wykazują działanie obniżające poziom cholesterolu we krwi, chronią przed chorobami serca i przeciwdziałają rozwojowi prostaty. Z innych dobroczynnych dla zdrowia właściwości wymienia się także zbawienny wpływ na pracę układu nerwowego oraz poprawa przemiany materii. Kiełki słonecznika wzmacniają zęby i kości, a także biorą udział w procesach krwiotwórczych organizmu. Dostarczają także dużej ilości białka oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Gruszki i jabłka

Świeża gruszka, średniej wielkości ma ok. 60 kalorii. Ze składników mineralnych najwięcej zawiera potasu, ale także bogata jest w fosfor, wapń, magnez, sód, miedź, żelazo, a także bor i jod. W owocu występują kwasy owocowe (kwas jabłkowy, kwas cytrynowy), węglowodany, olejki eteryczne, błonnik i pektyny. Zawiera także witaminy: A, B1, B2, B6, C i PP. W miarę dojrzewania owoców ilość kwasów organicznych i pektyn maleje, a rośnie natomiast zawartość cukrów.

O właściwościach leczniczych jabłek świadczą jego składniki, m.in. potas (wpływa na równowagę kwasowo-zasadową i utrzymuje właściwe ciśnienie osmotyczne), pektyny (obniżają poziom cholesterolu, pobudzają pracę wątroby, oczyszczają krew i przyśpieszają spalanie tłuszczu), witaminy (głównie witamina C), w skórkach jabłek sporo jest wapnia i krzemu, korzystnie wpływających na włosy i paznokcie.